Merytorycznie i na świetnym sprzęcie - USG prenatalne w Feminature Clinic
Poniższy artykuł na ma za zadanie przedstawienie celu badania prenatalnego – USG I trymestru tzw. badania genetycznego. Dotyczy sposobu wykonania badania prenatalnego w I trymestrze, a przede wszystkim sposobu przygotowania się do tego badania.
Kiedy wykonuje się USG I trymestru tzw. badanie genetyczne i test Pappa?
USG prenatalne referencyjne I trymestru wykonuje się pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży, co odpowiada długości ciemieniowo-siedzeniowej dziecka – CRL 45-84 mm. Najbardziej optymalnym okresem na wykonanie USG I trymestru jest 12 lub 13 tydzień ciąży.
W tygodniu 11, ze względu na rozmiar płodu, ocena struktur takich jak serce może być utrudniona, a niektórych, takich jak np. pęcherz moczowy, niemożliwa.
W 14 tygodniu płód przyjmuje bardziej „pionową pozycję” co utrudnia uzyskanie odpowiedniej płaszczyzny przekroju, niezbędnej do uzyskania podstawowych pomiarów.
Jakie są cele USG I trymestru – badania prenatalne?
Celami badania ultrasonograficznego I trymestru są:
- dokładne określenie wieku ciążowego oraz terminu porodu,
- skrining, czyli badanie przesiewowe w kierunku trisomii 21 (zespół Downa) oraz innych trisomii (ocena ryzyka wystąpienia aberracji chromosomowych),
- wykrycie wielu dużych, istotnych klinicznie wad anatomicznych płodu,
- skrining w kierunku stanu przedrzucawkowego oraz wewnątrzmacicznego zahamowania wzrastania płodu
- w przypadku ciąży mnogiej – określenie kosmówkowości.
Jak przygotować się do badania USG w ciąży przeczytasz tutaj.
W jaki sposób wykonuje się skrining tj. badania prenatalne przesiewowe I trymestru i test Pappa?
Ocena ryzyka wystąpienia aberracji chromosomowych u płodu (chorób genetycznych) odbywa się na podstawie:
- wieku oraz zebranego wywiadu z pacjentką,
- markerów ultrasonograficznych, do których zaliczamy: przezierność karku (NT), częstość pracy serca (FHR), indeks pulsacji w przewodzie żylnym (PI), obecność przepływu wstecznego na zastawce trójdzielnej (TR),
- markerów biochemicznych, tj. stężenie białka PAPP-A oraz wolnej podjednostki B-hCG. Tzw “test Pappa”.
W literaturze wskazuje się, że w Programie Badań Prenatalnych Narodowego Funduszu Zdrowia standardem jest ultrasonografia z pomiarem przezierności karku wraz z oceną stężeń PAPP-A i wolnej podjednostki B-hCG. Rezygnacja z biochemicznej części skriningu jest błędem. Ocena stężeń białka PAPP-A oraz wolnej podjednostki B-hCG nie tylko zwiększą wykrywalność aberracji chromosomowych, ale również umożliwia kalkulację ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkoego oraz ryzyka zahamowania wzrastania płodu. Zgodnie z Rekomendacjami Sekcji Ultrasonografii Polskiego towarzystwa Ginekologów i Położników badanie biochemiczne jest nieodzownym elementem prawidłowej kalkulacji ryzyka. Ocena ryzyka bez markerów biochemicznych jest postępowaniem nieprawidłowym, a taki wynik należy uznać za niekompletny.
Nie należy wyniku badania ultrasonograficznego traktować jako ostatecznego w ocenie ryzyka trisomii, a już w żadnym wypadku nie wolno informować ciężarnych, że jeżeli badanie USG jest prawidłowe, to nie ma wskazań do testu podwójnego, albo że w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lekarz wykonujący badanie zleci test podwójny.
Według Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardów opieki okołoporodowej, a przede wszystkim według aktualnej wiedzy medycznej, każdej pacjentce należy zarekomendować wykonanie badania prenatalnego testu podwójnego jako część skriningu I trymestru.
Zapisz się na badanie USG I trymestru z testem PAPPA już dziś w Feminature Clinic.
Jak interpretować wynik badania prenatalnego przesiewowego?
W Rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego jako wysokie określono ryzyko powyżej 1:300 i w tych przypadkach proponowana jest ciężarnym diagnostyka inwazyjna.
Według rekomendacji Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka, w razie ryzyka w zakresie 1:300-1:1000 zaleca się przeprowadzenie przesiewowego badania genetycznego, wykonanego na wolnym, płodowym DNA (cffDNA np. Nifty, Sanco, Panorama, Veracity lub Harmony).
Dodatkową zaletą badania prenatalnego przesiewowego I trymestru jest możliwość wyselekcjonowania pacjentek z wysokiej grupy ryzyka stanu przedrzucawkowego (PE) oraz zahamowania wzrastania płodu.
Kalkulacja ryzyka, podobnie jak w przypadku oceny ryzyka wad genetycznych, wykonywana jest na podstawie wywiadu pacjentki, wartości uzyskanych podczas badania ultrasonograficznego (index pulsacji w tętnicach macicznych) oraz testu biochemicznego tzw. test PAPPA (stężenie białko PAPP-A oraz wolnej podjednostki B-hCG).
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Fundację Medycyny Płodowej (FMF), u pacjentek w grupie wysokiego ryzyka (>1:100), wdrożenie suplementacji kwasem acetylosalicylowym przed 16 tygodniem ciąży znacząco obniża ryzyko stanu przedrzucawkowego.
Dzienna dawka aspiryny zalecana przez FMF to 150 mg dziennie przed snem.
O bezpieczeństwie USG w ciąży przeczytasz tutaj (link).
